CURSUSSEN VOOR VOLWASSENEN     CURSUSSEN VOOR KINDEREN     LEZINGEN     RONDLEIDINGEN     REIZEN     SCHOOLPROJECTEN     PUBLICATIES     ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK

Cursussen voor volwassenen

OUD-EGYPTISCHE KUNST

Een wetenschappelijke definitie van kunst bestaat niet. De vraag is dan ook hoe bepaald kan worden of iets al dan niet kunst is. Meestal gaat men hierbij subjectief te werk door af te gaan op gevoel, ervaring, intuïtie of smaak (en over smaak valt natuurlijk niet te twisten)! Maar ook esthetische criteria spelen een rol om te bepalen of iets kunst of kitsch is.

Toen de Egyptische beschaving na de Middeleeuwen, dankzij contacten van Westerse kooplieden en kunstenaars, weer binnen de horizon van Europa kwam, vertrokken ook de eerste avonturiers naar Egypte om op zoek te gaan naar oudheden. Met de reizigers en expedities kwamen er uiteindelijk veel Egyptische voorwerpen in Europese musea terecht. Toen deze voorwerpen vergeleken werden met de kunstuitingen van de Klassieke Wereld, werd de vraag of zij kunst genoemd konden worden in eerste instantie ontkennend beantwoord. De Egyptische voorwerpen en afbeeldingen werden, vooral vanwege het ontbreken van perspectief, niet als waarheidsgetrouw beoordeeld, aangezien het aan perspectief gewende westerse oog geen ruimtelijkheid en dus beweging en leven in de oud-Egyptische voorwerpen en afbeeldingen kon ontdekken.

Na de ontcijfering van het Egyptische hiërogliefenschrift door Champollion in 1822, werd het echter mogelijk om kennis te nemen van het authentieke bronnenmateriaal en begon men zich een idee te vormen van de denkwereld van de oude Egyptenaren. Langzaam aan drong men zo door tot het wezen van de geestelijke en materiële nalatenschap van het oude Egypte. Door de toename in kennis ten aanzien van het Egyptische wereldbeeld, hun natuurbeeld en een beter inzicht in de Egyptische, aspectivische manier van weergeven, kon uiteindelijk worden vastgesteld dat de Egyptenaren wel degelijk ‘kunst’ hadden voortgebracht.

De Egyptische kunstuitingen kregen vorm aan het begin van de dynastische periode, circa 3000 voor Christus, en waren tot het einde van de Egyptische cultuur gebonden aan strenge regels. Toch heeft iedere periode in de Egyptische geschiedenis een eigen uitdrukking kunnen geven aan de kunst. In deze cursus staat het kijken naar oud-Egyptische kunst centraal. Zo is er in de lessen aandacht voor het materiaal- en kleurgebruik en de technieken waarmee de kunstenaars de diverse kunstwerken vervaardigden.

Bovendien worden de (stijl)kenmerken van de oud-Egyptische kunst besproken, zoals de schaal van grootte, kwadratering en het principe van aspectiviteit. Ook wordt stilgestaan bij het feit dat in het oude Egypte slechts zeer weinig kunstvoorwerpen vervaardigd werden vanuit het beginsel l’art pour l’art (kunst omwille van de kunst zelf). Bijna alle Egyptische kunstuitingen zijn functioneel te noemen; ze werden sterk bepaald door de religieuze opvattingen van de oude Egyptenaren. Zo kunnen Egyptische kunstvoorwerpen artikelen zijn die in het dagelijkse leven werden gebruikt, maar ook objecten die bijvoorbeeld in een godsdienstige of funeraire context fungeerden.